3 września 2015 r. otwarto w MSiT wystawę „Peleton. Ireneusz Chmurzyński – rysunek, malarstwo”, na którą złożyły się zdjęcia archiwalne, grafiki węglem i wielkoformatowe (120x160 cm) obrazy akrylowe oddające klimat zmagań kolarskich.

Ekspozycję otwiera najwcześniejsza karta z historii „Tour de Pologne”, czyli portret Feliksa Więcka – pierwszego zwycięzcy Biegu Dookoła Polski. Kolejne grafiki przedstawiają trzech trzykrotnych triumfatorów „Tour de Pologne” – Mariana Więckowskiego, Andrzeja Mierzejewskiego i Dariusza Baranowskiego.

Zgodnie z koncepcją autora wystawy najpierw poznajemy peleton „od środka”, stając się świadkami wysiłku, potu, zmęczenia, kurzu i błota, nieodłącznie związanych z tą dyscypliną. Nasze symboliczne uczestnictwo jest możliwe dzięki zastosowanym formom przestrzennej ekspozycji dzieł oraz fragmentarycznym ujęciom tematu – ukazaniu części, szczegółów, elementów budujących kompozycję całego wyścigu. Utrzymane w czerni grafiki potęgują wymiar trudu, jakim okupione są tak zwycięstwa, jak i klęski. Przykładem tej ostatniej jest choćby dzieło przedstawiające kraksę na trasie Częstochowa – Dąbrowa Górnicza tegorocznego „Tour de Pologne”. W kolejnym ciągu ekspozycji wychodzimy na zewnątrz peletonu – w sensie dosłownym oddalamy się od wielkoformatowej palety kolorowych plam, aby zyskać efekt impresjonistyczny, rozeznać kształty, poczuć akcję zdarzeń. W perspektywie od obrazu przeobrażamy się teraz w obserwatora peletonu, dostrzegającego barwy widowiska sportowego, jakim jest „Tour de Pologne”. Podążamy za kolarzami niczym operator z kamerą, relacjonujemy zdarzenia na trasie, tak jak sprawozdawca sportowy, dopingujemy zawodników jako sympatycy kibicujący im na trasie…

Wystawę łączącą sztukę z kolarstwem I. Chmurzyński zadedykował Bogdanowi Tuszyńskiemu, fenomenalnemu sprawozdawcy sportowemu, który w dziejach wyścigów kolarskich zapisał się m.in. słynnymi relacjami z pokładu helikoptera (kultowa zapowiedź: „Halo, halo, tu helikopter…), autorowi książek poświęconych także kolarstwu i „Tour de Pologne”. Dziennikarz-senior od lat jest mentorem artysty. Jego słowa zachęty, sygnowane podpisem, widnieją na prezentowanych grafikach I. Chmurzyńskiego.

Wystawa „Peleton” inicjuje w założeniu przyszłą Galerię Muzeum Polskiego Kolarstwa, pod protektoratem Czesława Langa. Czesław Lang, dyrektor generalny „Tour de Pologne” i tuz polskiego i światowego kolarstwa objął patronat nad naszą wystawą, służąc merytorycznym i logistycznym wsparciem całego projektu. Warto tu zaznaczyć, iż dzięki jego zaangażowaniu „Peleton” ma szanse stać się zaczynem Galerii Muzeum Polskiego Kolarstwa, którą będą tworzyły obrazy przekazywane (do 2018 roku, roku jubileuszu 90-lecia „Tour de Pologne”) instytucjom oraz osobom prywatnym – sympatykom kolarstwa, kibicom i przyjaciołom „Tour de Pologne”. Podobnie jak „Bieg dookoła Polski”, który zainicjowany w 1928 r. ruszył do miast i miasteczek, tak dzieła sztuki związane z tą szlachetną dyscypliną sportu, popularyzowaną przez „Tour de Pologne”, trafiać będą do ludzi i instytucji promujących kolarstwo.

Patronat medialny nad wydarzeniem objęły TVP Sport oraz Redakcja „Przeglądu Sportowego”. Partnerzy organizacyjni to: Polski Komitet Olimpijski, Fundacja Centrum Edukacji Olimpijskiej, Polski Związek Kolarski, Warszawskie Towarzystwo Cyklistów.

Wernisaż w Centrum Olimpijskim okazał się świętem kolarskim. Do Galerii -1 (użyczonej dla prezentacji „Peletonu” dzięki uprzejmości Polskiego Komitetu Olimpijskiego), przybyli partnerzy organizacyjni i medialni, na czele z Partnerem Honorowym – Czesławem Langiem, który przy tej okazji został uhonorowany Pucharem Klubu Dziennikarzy Sportowych przez prezydenta Europejskiego Stowarzyszenia Prasy Sportowej i zarazem członka Rady Muzeum – Jerzego Jakobsche. Honorowym gościem był nestor polskiego dziennikarstwa sportowego – Bogdan Tuszyński. Powitaliśmy też Mariana Więckowskiego, trzykrotnego zwycięzcę wyścigu„Tour de Pologne”. Obecni byli członkowie Rady Muzeum – prof. Wojciech Zabłocki i Franciszek Cemka, prezes Fundacji Centrum Edukacji Olimpijskiej – dr Kajetan Hądzelek, dyrektor Centrum Edukacji Olimpijskiej PKOl – Grażyna Rabsztyn, a także rodzina i przyjaciele Ireneusza Chmurzyńskiego oraz środowisko zawodników, działaczy i sympatyków kolarstwa (wśród nich niezawodny, także w wyścigach …kucharskich, szef Restauracji „Avangarda” Mieczysław Jachacy).

Wystawę będzie można oglądać do 28 września br. Kuratorem wystawy jest Elżbieta Kosieradzka.

Ireneusz Chmurzyński (1949, Dęblin) artysta grafik, absolwent poznańskiej Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych (obecnie ASP), oficer Wojska Polskiego. Po uzyskaniu dyplomu kierował Studiem Plastycznym Wojska Polskiego.

W 1988 r. powierzono mu realizację projektu pomnika-epitafium „Marynarzy polskich poległych w konwojach do Murmańska”, usytuowanym na cmentarzu alianckim w Murmańsku. Autor kompleksowej oprawy plastycznej obchodów 45. rocznicy bitwy o Monte Cassino oraz 50. rocznicy Kampanii Norweskiej w Narwiku. Według jego projektu wzniesiono w 1991 r. w Zegrzu Pomorskim największy ołtarz polowy podczas pielgrzymki Jana Pawła II do ojczyzny, w trakcie której Papież spotkał się z Wojskiem Polskim.

W dorobku artysty znajduje się wiele prac poświęconych wydarzeniom II Wojny Światowej i Powstaniu Warszawskiemu.

Twórca powstałego w 1982 r. projektu i modelu epitafium katyńskiego, przyjętego w 1995 r. do realizacji jako „Narodowe Sanktuarium Martyrologii Polaków na Wschodzie”, dla którego Prymas Polski kard. Józef Glemp wskazał Bazylikę Świętego Krzyża w Warszawie.

Specjalnością artysty jest grafika, zarówno użytkowa, jak i warsztatowa, a ulubioną formą – ekslibrisy (tysiące znaków książkowych posiadają w swoich zbiorach właściciele tych miniatur graficznych oraz kolekcjonerzy na całym świecie).

Elżbieta Kosieradzka