Sport polonijny jest ciekawym zjawiskiem socjologicznym, które wciąż odgrywa rolę ważnego czynnika integrującego polską społeczność. Początki sportowego ruchu polonijnego sięgają końca XIX wieku i powstania emigracyjnego odłamu zrzeszenia sokolskiego. 7 stycznia 1894 roku w Chicago powstał Związek Sokołów Polskich – pierwsza polska organizacja sportowa w USA. Jej celem było podtrzymywanie i rozwijanie świadomości narodowej oraz podnoszenie tężyzny fizycznej Polaków.

Obok Związku Narodowego Polskiego i Zjednoczenia Polskiego Rzymsko-Katolickiego był jedną z najważniejszych polskich organizacji emigracyjnych.

W 1912 roku, pod patronatem Związku Narodowego Polskiego działało 11000 „Sokołów” w 25 drużynach koszykówki, 230 baseballa, 15 sekcjach kolarskich i 14 łyżwiarskich. Tworzono również polonijne kluby sportowe we Francji, Australii, Argentynie, Brazylii – wszędzie tam gdzie istniała zorganizowana polska diaspora.

Opowiada o tym nowa wystawa czasowa prezentowana na parterze budynku mieszczącego nasze Muzeum. Na 16 planszach tekstowo – ilustracyjnych możemy prześledzić rodzenie się polonijnego ruchu sportowego, zarówno w sensie organizacyjnym jak i zawodniczym. Z archiwalnych fotografii patrzą na nas tak słynne postaci jak Stanisław Kiecal, zwany „Zabójcą z Michigan”, który jako pierwszy Polak sięgnął po zawodowe mistrzostwo świata w boksie. Frank Parker – Pajkowski był najlepszym tenisistą USA w latach 40 – tych, pięciokrotnie zdobył mistrzostwo tego kraju. Wychowanką amerykańskiego „Sokoła” była Stanisława Walasiewiczówna, polska mistrzyni olimpijska z Los Angeles w 1932 roku w biegu na 100 metrów. Prawdziwą legendą sportów siłowych początku XX wieku był Zbyszko Cyganiewicz, wychowanek „ojca polskich zapasów” - Władysława Pytlasińskiego. Za oceanem Cyganiewicz zrobił oszałamiającą karierę stając się pierwszym milionerem wśród polskich sportowców.

Wystawa przypomina założenie i działalność Funduszu Olimpijskiego gromadzącego środki również wśród Polonii. To dzięki niej możliwy był start polskich olimpijczyków w 1932 roku w Lake Placid i Los Angeles. Polska społeczność na całym świecie zawsze wspierała sportowców z białym orłem na piersi nie tylko finansowo ale również gorąco im dopingując podczas zawodów. Spotkania naszych olimpijczyków z Polonią są do dzisiaj wzruszającymi przeżyciami dla obydwu stron.

Pierwszym powstałym polskim klubem polonijnym była Wisła Chicago założona w 1923 roku. Wielkie sukcesy mają na swoim koncie również piłkarze A.A.C. Eagles Chicago którzy aż 9 razy triumfowali w rozgrywkach Metropolitan Soccer League a w 1990 roku wywalczyli Puchar USA. Dzisiaj w Chicago jest blisko 50 polskich klubów piłkarskich, działają też kluby tenisowe, narciarskie, łyżwiarskie, brydżowe. Poza Chicago silnymi ośrodkami sportu polonijnego są : Nowy Jork, Detroit, Belo Horizonte, Sao Paulo, Melbourne i Toronto.

Dzięki tej ekspozycji przekonujemy się po raz kolejny jak ogromną rolę społeczną pełni sport, integrując Polaków na całym świecie, podtrzymując ich świadomość narodową i łączność z Ojczyzną.

Autorem wystawy jest Pan Zbigniew Chmielewski, działacz Polskiego Komitetu Olimpijskiego, dzięki któremu możemy ją prezentować naszym gościom do 16 czerwca 2017 roku.

Serdecznie zapraszamy!