Różnorodność Mazowsza sprawia, że można je poznawać na niezliczoną ilość sposobów, w zależności od osobistych zainteresowań. Jedni wolą podążać szlakami związanymi z życiem sławnych Polaków, szlakami największych bitew lub wydarzeń historycznych. Innych zainteresują zabytki architektury: budowle sakralne, dwory, pałace, architektura przemysłowa czy budownictwo ludowe.

Na Mazowszu nie brakuje także obiektów obronnych i właśnie wokół czterech takich wybranych gotyckich warowni postanowiliśmy zbudować naszą opowieść. Ciechanów (na północ), Liw (na wschód), Czersk (na południe) i Sochaczew (na zachód) jak słupy graniczne wyznaczają cztery strony naszych zainteresowań. Natomiast tytułową "piątą stronę Mazowsza" stanowią atrakcje turystyczne, z którymi spotkamy się w okolicach tych miejscowości.

Prezentowana wystawa ma przybliżyć interesujące miejsca, które chociaż znajdują się na szlakach, to jednak są często pomijane przez turystów chętniej wybierających się w góry, nad jeziora lub nad morze. Ma być także zachętą do aktywnego spędzania wolnego czasu. Do proponowanych przez nas miejsc (Ciechanów, Liw, Czersk, Sochaczew) dotrzemy pociągiem, autokarem lub samochodem. Ale już tereny wokół nich możemy zwiedzać pieszo, rowerem, a nawet kajakiem. Dlatego przy każdej z omawianych miejscowości nie zabrakło schematycznych mapek, prezentujących przebiegające w ich pobliżu szlaki rowerowe i kajakowe.

Uzupełnienie wystawy stanowią dwa miejsca, które wydają się być idealne do weekendowego odpoczynku: na północny-zachód od Warszawy rozpościera się Puszcza Kampinoska (ok. 670 km²), którą można przemierzać pieszo, na rowerze, a nawet konno. Z drugiej strony - na północny-wschód od stolicy - na wodniaków czeka Jezioro Zegrzyńskie (ok. 30 km²), utworzone w 1963 roku. Latem to doskonałe miejsce do pływania wpław, kajakiem czy żaglówką, a zimą do ślizgania się na... bojerach.