Pierwsze zawody w łyżwiarstwie figurowym zorganizowano w 1871 w Wiedniu.

Jako dyscyplina olimpijska łyżwiarstwo figurowe pojawiło się po raz pierwszy na igrzyskach w 1908 roku w Londynie. Co ciekawe, nie były to igrzyska zimowe, a letnie. Również po raz drugi łyżwiarze figurowi rywalizowali ze sobą na Letnich Igrzyskach Olimpijskich – w 1920 roku w Antwerpii.

Zmiana nadeszła w 1924 – w tym roku w Chamonix po raz pierwszy zorganizowano Zimowe Igrzyska Olimpijskie. Zaprezentowane na nich łyżwiarstwo figurowe znalazło się w gronie najstarszych dyscyplin Zimowych Igrzysk Olimpijskich i od tej pory niezmiennie pojawia się w ich programie.

Główną organizacją odpowiadającą za łyżwiarstwo figurowe od strony regulaminowej i organizacyjnej jest Międzynarodowa Unia Łyżwiarska (ang. International Skating Union – ISU), założona w 1892 r. To najstarsze tego typu stowarzyszenie wśród sportów zimowych. W Polsce od 1921 r. działa Polski Związek Łyżwiarstwa Figurowego (PZŁF).

Współcześnie w ramach rywalizacji łyżwiarzy figurowych na igrzyskach występuje 5 kategorii.

Od 1908 do 1972 istniały trzy - jazda indywidualna kobiet i mężczyzn, czyli występy solistek i solistów oraz pary sportowe.  W 1976 dodano pary taneczne, a od 2014 rozgrywane są także zawody drużynowe.

Łyżwiarze figurowi przedstawiają dwa programy: krótki, trwający 3 minuty i dowolny – 4 minuty.

O kolejności startowej w programie krótkim decyduje losowanie. W przypadku programu dowolnego kolejność startową określa klasyfikacja po programie krótkim.

W zależności od konkurencji zawodnicy wykonują elementy, które – na podstawie stopnia trudności – są odpowiednio punktowane przez sędziów. To m.in.:

• sekwencje kroków, sekwencje choreograficzne, piruety, twizzle
• skoki i skoki wyrzucane: Toeloop,  Salchow,  Rittberger (Loop),  Flip, Lutz,  Axel,
• podnoszenia
• spirale śmierci.

Łyżwiarstwo figurowe to sport podobny do gimnastyki artystycznej. Od osób, które go uprawiają wymaga także zdolności tanecznych, poczucia rytmu, giętkości ciała oraz koordynacji ruchów. Dla uzyskania tych umiejętności łyżwiarze figurowi trenują również balet i gimnastykę.

Łyżwy stosowane do jazdy figurowej to skórzane, wiązane buty, przymocowane na stałe do stalowych płóz. Płozy są specjalnie dostosowane do tej dyscypliny sportu. Przód płóz jest zakończony specjalnymi ząbkami, które łyżwiarz wbija w lód przede wszystkim podczas skoku.

Spód ostrza płozy ma kształt wklęsłego półkola, więc ostrze dotyka lodu w dwóch punktach. Te punkty to krawędzie – wewnętrzna i zewnętrzna. Krawędzie łyżew są niezwykle istotne w łyżwiarstwie figurowym. Ich znajomość jest bardzo ważna m.in. w rozpoznawaniu skoków.

Istnieje 8 sposobów jazdy w zależności od nogi, krawędzi i kierunku ruchu. Poza tymi kategoriami można też jechać na obu krawędziach jednocześnie, tzw. „krokiem płaskim”, zostawiając za jedną łyżwą równoległy ślad, jest to jednak jazda najniżej ceniona.

Lodowiska olimpijskie mają wymiary nie większe niż 30 m × 60 m, ale nie mniejsze niż 56 m x 26 m.

Do jazdy na łyżwach figurowych wymagana jest odpowiednia jakość lodu (gładkość, tarcie, twardość, kruchość). Mają na nią wpływ takie czynniki jak temperatura – odpowiednia wynosi między -5,5 ’C, a -3,5 ’C, a także jakość wody i zużycie – dla wyrównania szans łyżwiarzy zwykle po występie dwóch grup następuje czyszczenie lodu.

Autor: Magdalena Wiśniewska

Ilustracja: Wikimedia